Nie minął jeszcze pierwszy kwartał nowego roku, a Naczelny Sąd Administracyjny wydał już kilka orzeczeń w przedmiocie nakazu zaprzestania prowadzenia niezgodnej z przepisami reklamy. W tym zakresie linia orzecznicza Sądu jest spójna od dłuższego czasu. Opiera się na całkowitym zakazie reklamy aptek oraz placówek obrotu pozaaptecznego i ich działalności, w zakresie odnoszącym się do produktów leczniczych lub wyrobów medycznych, który został wprowadzony do ustawy prawo farmaceutyczne w 2012 r.
Przepisy prawa farmaceutycznego zakazujące reklamy aptek są przepisami, które ograniczają swobodę działalności gospodarczej w dopuszczalnej przez Konstytucję formie i zakresie. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, w ramach prawidłowo funkcjonującego systemu ochrony zdrowia powinny jednak funkcjonować mechanizmy, które pozwalają na zakup leków i wyrobów medycznych tylko wtedy, kiedy są one rzeczywiście niezbędne, a nie wtedy, gdy pojawia się taka pokusa wywołana reklamą.
Ale co w tej sytuacji jest reklamą ?
Jest to działalność sprzedawcy polegająca na informowaniu lub zachęcaniu do określonego zachowania się nabywcy. W przypadku reklamy produktu leczniczego lub wyrobu medycznego tym zachowaniem będzie zachęcanie do stosowania tego produktu, natomiast w przypadku reklamy apteki lub jej działalności będzie to zachęcanie do korzystania z jej usług. Reklamą apteki jest więc zamiar przyciągnięcia potencjalnych klientów do dokonania zakupu towarów sprzedawanych w aptece, niezależnie od form i metod jej prowadzenia oraz użytych do jej realizacji środków, jeśli jej celem jest zwiększenie sprzedaży lub uatrakcyjnienie oferty handlowej.
Tak, zgodzę się z Tobą, ta definicja jest bardzo szeroka.
Skargi trafiają do sądów administracyjnych w drodze odwołań na decyzje Wojewódzkiego i Głównego Inspektora Farmaceutycznego. Bardzo częstym zarzutem wobec aptek, jest branie udziału w programach promocyjnych lub lojalnościowych, zachęcających do kupowania produktów leczniczych i wyrobów medycznych w aptece. Nawet jeżeli programy, są organizowane przez inne podmioty niż apteka, to zachęcają one do zakupów, będąc instrumentem wsparcia sprzedaży poprzez budowanie przywiązania pacjenta do konkretnej apteki, a przez to zwiększenie jej obrotów.
O ile w przypadku reklamy apteki, bądź ich działalności, reklama po prostu została zakazana, o tyle w przypadku produktu leczniczego lub wyrobu medycznego odpowiednio ukształtowana działalność reklamowa może pociągać za sobą pewne korzyści społeczne, więc co do zasady ustawodawca dopuścił możliwość jej prowadzenia.
Oczywiście pewne formy działalności promocyjnej mogą stanowić zarówno reklamę produktu leczniczego lub wyrobu medycznego, jak i reklamę działalności apteki. Tego typu reklama spełniająca łącznie powyższe kryteria nie jest dopuszczalna od 2012 r.
{ 17 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Jakie metody na omijanie zakazu są teraz na topie? Ostatnio przechodziłem obok jednej z sieciowych aptek, a raczej apteki w 1 pomieszczeniu oraz drogerii umieszczonej w 2 pomieszczeniu – kompletnie nie moja branża, ale przypuszczam, że prowadzone przez 2 różne podmioty. Zakładam, że jest to związane właśnie z zakazem reklamy.
Tak, połączenie apteki z drogerią, może stanowić sposób na przyciągnięcie klientów. Ja mam jeszcze inne spostrzeżenia, ponieważ zgodnie z ustawą, nie stanowi reklamy informacja o lokalizacji i godzinach pracy apteki, formy informacji urastają czasem do zaskakujących rozmiarów ;-). Jakiś czas temu widziałam w Krakowie taką „informację”, na dużą część kamienicy. Inspektorzy farmaceutyczni są jednak czujni, dlatego niejednokrotnie apteki starają się minimalizować ryzyko, nie prowokując zakazanych działań.
Chciałabym zapytać jak jest oceniana w świetle tych przepisów obecność w wybranej aptece hostessy udzielającej informacji o nowym na rynku wyrobie medycznym (np. w formie maści lub żelu)?
Niestety przepisy nie regulują tej kwestii wprost. Trzeba jednak wskazać, że zgodnie z prawem zakazana jest reklama apteki, a nie jest zakazana reklama wyrobów medycznych. Jeżeli więc hostessy pracują w aptece na zlecenie innego podmiotu i udzielają informacji na temat konkretnego wyrobu medycznego, produktu leczniczego lub suplementu, to ich działanie nie zmierza do reklamy apteki.
Witam, A czy istnieje jakiś wykaz wyrobów medycznych, które mogą być sprzedawane w drogerii? Czy bez wyjątku wszystkie wyroby medyczny np. strzykawki mogą być w drogeriach dostępne?
W drogeriach możliwa jest sprzedaż produktów leczniczych, jeżeli zostały one ujęte w załącznikach do rozporządzenia ministra zdrowia z 22 października 2010 r. Nie ma jednak analogicznego rozporządzenia dla wyrobów medycznych. Co ciekawe w poprzedniej ustawie z 2001 r znajdował się artykuł na temat tego, że obrót wyrobami medycznymi, może być prowadzony przez hurtownie farmaceutyczne, hurtownie farmaceutyczne produktów leczniczych weterynaryjnych, apteki, punkty apteczne oraz placówki obrotu pozaaptecznego. Minister właściwy do spraw zdrowia określał wówczas, w drodze rozporządzenia, wykazy wyrobów medycznych, uwzględniając rodzaje wyrobów medycznych i ich przeznaczenie. Obecnie nie ma takiego ograniczenia.
Witam,
Czy prowadząc wyłącznie sklep internetowy, w którym oferuję również wyroby medyczne (tj. elektroniczne termometry, ciśnieniomierze i pulsometry) obejmuje mnie zakaz reklamy tych wyrobów – np. umieszczanie ich nazw i cen w newsletterze lub ulotce tzw. „gazetce” ?
Zabroniona jest reklama placówek obrotu pozaaptecznego i ich działalności odnosząca się do wyrobów medycznych. Za placówkę obrotu pozaaptecznego uznamy sklep zielarsko-medyczny, sklep zaopatrzenia medycznego, ale także sklepy ogólnodostępne. Dlatego w przypadku sprzedaży wyrobów medycznych w sklepie ogólnodostępnym (internetowym), z ostrożności rekomendowałabym bardziej reklamę takich wyrobów jako reklamę pochodzącą od producenta, niż jako reklamę sklepu w zakresie wyrobów medycznych.
Natomiast temat promocji aptek w sieci jest tematem dość wrażliwym, mamy w tym zakresie niejasne interpretacje i brak orzecznictwa. Z tego co wiem na razie inspektorzy farmaceutyczni trzymają się od tematu z daleka 😉 Sama reklama wyrobów medycznych w sieci nie jest zakazana.
Dziękuję za odpowiedź.
Jest to sklep internetowy z artykułami sportowymi gdzie również są wspomniane wyroby medyczne. Mam jeszcze pytanie – jak się do tego ma reklama polegająca na ulotkach ale papierowych wręczanych np. w zaprzyjaźnionym stacjonarnym sklepie?
Forma reklamy nie ma znaczenia z punktu widzenia omawianego zagadnienia.
Dzień dobry,
Widzę, że temat poruszany był dość szeroko. Aczkolwiek chciałabym uzyskać więcej informacji/potwierdzenie, czy wyrób medyczny będący środkiem do stosowania zewnętrznego może być reklamowany w środkach komunikacji miejskiej oraz w miejscach publicznych typu basen, siłownia?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Nie jest zabroniona reklama wyrobu medycznego niezależnie od miejsca. Zabroniona jest jedynie reklama placówek obrotu pozaaptecznego tj. sklepów zielarsko-medycznych, sklepów specjalistycznych zaopatrzenia medycznego i sklepów ogólnodostępnych odnosząca się do wyrobów medycznych.
Dzień dobry,
Bardzo dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Magdalena
Czy możliwe jest prowadzenie w ramach jednej działalności gospodarczej i w jednym lokalu usługowym apteki i drogerii? Nie mogę znaleźć jasnych przepisów w tym zakresie.
Pani Agato, niestety tak jak Pani pisze nie ma jasnych przepisów w tym zakresie, w zasadzie trzeba powiedzieć wprost nie ma takiej regulacji. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji i zależy od wielu czynników, wymaga więc indywidualnej analizy i opinii.
Dzień dobry Pani Katarzyno,
mam pytanie do samego obrotu wyrobami medycznymi, czy wyroby medyczne powinny być sprzedawane przez producenta do hurtowni farmaceutycznej a następnie do odpowiedniego punktu, czy przepisy dopuszczają sprzedaż bezpośrednią wyrobów medycznych ?
pozdrawiam Natalia
Pani Natalio, kiedyś był taki wymóg, ale obecnie wyroby medyczne mogą być sprzedawane bezpośrednio, bez udziału hurtowni farmaceutycznej.
Pozdrawiam